Tục ngữ Việt Nam

Tục ngữ Việt Nam
A Ao có bờ sông có bến
Ă Ăn quả nhớ kẻ trồng cây
Ăn khoai nhớ kẻ cho dây mà trồng
Ăn cây nào rào cây nấy
Ăn cháo đá bát
Ăn chắc mặc bền
Ăn cho sạch bạch cho nông
Ăn cỗ đi trước, lội nước theo sau
Ăn cơm nhà vác tù và hàng tổng
Ăn cơm trước kẻng
Ăn đầu sóng, nói đầu gió
Ăn kĩ no lâu, cày sâu tốt lúa
Ăn không lo của kho cũng hết
Ăn không ngồi rồi
Ăn ngay nói thẳng
Ăn quả nhớ kẻ trồng cây
Ăn theo thuở, ở theo thời
Ăn trông nồi ngồi trông hướng
Ăn vóc học hay
Ăn cây nào, rào cây nấy
Ăn chưa no, lo chưa tới
Ăn cơm không rau như nhà giàu chết không nhạc
Ăn cơm có canh như tu hành có bạn
Ăn cơm mới, nói chuyện cũ
Ăn dầm, nằm dề
Ăn đi giỗ trước, lội nước theo sau
 Ân trả nghĩa đền
Ân đoạn nghĩa tuyệt
B Bàn tay ta làm nên tất cả
Có sức người sỏi đá cũng thành cơm.
Bé đi câu, lớn đi hầu, già đi hỏi nợ
Bé người con nhà bác, lớn xác con nhà người
Bé người to con mắt
Bé người đòi chơi trèo
Bè thì bè lon, sào thì sào sậy
Bè ai người ấy chống
Buôn có bạn, bán có phường
Bụt chùa nhà không thiêng
Bạn bè con chấy cắn đôi
Bạn bè là nghĩa tương tri
Bầu ơi thương lấy bí cùng , tuy rằng khác giống nhưng chung một giàn
Bán anh em xa, mua láng giềng gần
 C Có chí thì nên
Cây có cội, nước có nguồn
Cây cao bóng cả
Có công mài sắt, có ngày nên kim.
Có cô thì chợ cũng đông, cô đi lấy chồng thì chợ vẫn vui
Của đi thay người
Cái răng, cái tóc là góc con người.
Cái kim trong bọc cũng có ngày lòi ra
Con trâu là đầu cơ nghiệp
Cái khó ló cái khôn
Cần cù bù thông minh
Có mới nới cũ
Có mới thì nới cũ ra, mới để trong nhà cũ bỏ ngoài sân
Con dại cái mang
Con đàn cháu đống
Con độc cháu đàn
Con hơn cha là nhà có phúc
Con gái cái bòn
Cờ bí dí tốt
Cơm chẳng lành, canh chẳng ngọt
Con có cha như nhà có nóc, con không cha như nòng nọc đứt đuôi
Có cứng mới đứng đầu gió
Chuyện bé xé ra to
Cao chạy xa bay
Chị ngã em nâng
Cầu được ước thấy
Cọp chết để da,người ta chết để tiếng
Chó treo mèo đậy
D Dao sắc không gọt được chuôi
Dân giàu nước mạnh.
Dục tốc bất đạt.
Đ Đất lành chim đậu.
Đất lở chim bay
Đi một ngày đàng học một sàng khôn.
Đời cha ăn mặn đời con khát nước.
Đói cho sạch, rách cho thơm.
Đa sầu đa mang.
Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng, ngày tháng mười chưa cười đã tối.
Đâm bị thóc, thóc bị gạo.
Đi thưa về gửi.
Đi đến nơi về đến chốn.
Đi một ngày đàng học một sàng khôn
Đàn gảy tai trâu.
Đèn nhà ai, nhà nấy rạng.
Đèn nhà bên sáng,gà nhà ta thức
Đầu năm sương muối, cuối năm gió nồm.
Đồng tiền đi liền khúc ruột .
Đất có lề, quê có thói.
G Gieo gió gặp bão
Góp gió thành bão
Gieo nhân nào , gặt quả nấy
Giấy rách phải giữ lấy lề
Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng
Giận quá mất khôn
Giận cá chém thớt
Gừng càng già càng cay.
Ghét của nào trời trao của nấy
Gạn đục, khơi trong.
Giặc đến nhà đàn bà cũng đánh.
Gan vàng dạ sắt.
Giỏ nhà ai quai nhà nấy
Giống rồng lại đẻ ra rồng
Gà què ăn quẩn cối xay
Giao trứng cho ác.
Gừng cay muối mặn.
E Em nghe tiếng hát đâu xa
 Còn trẻ hay già mà còn tinh vang.
Ê Êm như ru
Ếch ngồi đáy giếng
H Hai đánh một không chột cũng què
Hai hổ phân tranh, nhứt hổ tử thương
Học đi đôi với hành
Học thầy không tày học bạn
Học ăn, học nói, học gói, học mở
Học mười năm biết một ngu si
 Chơi mà không học, mất cả tương lai
Học tài thi phận
Hổ chết để da, người ta chết để tiếng
Hi sinh đời bố, củng cố đời con
Học một biết mười
K Khôn ăn cái, dại ăn nước.
Khôn đâu tới trẻ, khỏe đâu tới già.
Khôn không qua lẽ, khỏe chẳng qua lời.
Khéo ăn thì no,khéo co thì ấm.
Không làm sao nên.
Không có gì là tuyệt đối.
Kính già, già để tuổi cho.
Kính lão đắc thọ.
Kính trên nhường dưới.
Khi yêu trái ấu cũng tròn, ghét nhau bồ hòn cũng méo.
Không có lửa làm sao có khói.
Không có gì tự nhiên có.
Kẻ cắp gặp bà già.
Khôn chết, dại chết, giả chết không chết.
Khôn nhà, dại chợ.
Khôn ba năm dại một giờ.
Không thầy đố mày làm nên.
Khỉ ho cò gáy.
Kính thầy yêu bạn.
Kết thù làm bạn.
Không nên đề bạn làm thù.
Khỏi vòng cong đuôi.
Kiến tha lâu cũng đầy tổ.
Kiến đen tha trứng lên cao, thế nào cũng có mưa rào rất to.
Khác máu tanh lòng.
Khôn từ trong trứng khôn ra.
Không dưng ai dễ đem phần đến cho.
Khăng khăng quân tử một lời nhất ngôn.
L Lá rụng về cội
Lá lành đùm lá rách.
Lên voi xuống chó.
Lời nói chẳng mất tiền mua, lựa lời mà nói coi chừng rụng răng.
Liệu cơm gắp mắm.
Lùi một bước tiến ngàn dặm.
Lửa gần rơm lâu ngày cũng bén.
Lù đù vác cái lu mà chạy.
Lửa thử vàng gian nan thử sức.
Lựa gió xoay chiều.
Lành ít dữ nhiều.
Lắm kẻ yêu hơn nhiều người ghét.
Liệu việc như thần.
M Muôn người như một ăn cột mà ra
Một điều nhịn chín điều lành.
Máu chảy ruột mềm.
Máu loãng còn hơn nước lã.
Môi hở, răng lạnh.
Một con ngựa đau, cả tàu bỏ cỏ.
Một con chim én không làm nên mùa xuân.
Một câu nhịn, chín câu lành.
Mất lòng trước, được lòng sau.
Một nụ cười bằng mười thang thuốc bổ.
Mật ngọt chết ruồi.
Mạnh vì gạo, bạo vì tiền.
Miếng ngon nhớ lâu, đòn đau nhớ đời.
Một miếng khi đói bằng một gói khi no.
Muốn ăn thì lăn vào bếp.
Muốn lành nghề, chớ nề học hỏi.
Muốn biết phải hỏi, muốn giỏi phải học.
Một kho vàng không bằng một nang chữ.
Một mặt người bằng mười mặt của.
Ma đưa lối, quỷ dẫn đường.
Mất bò mới lo làm chuồng.
Mau sao thì nắng, vắng sao thì mưa.
Mềm nắn, rắn buông.
Mềm quá thì yếu, cứng quá thì gãy.
Mèo mả gà đồng.
Mèo nhỏ bắt chuột con.
Mèo gặp mỡ.
Mía ngọt đánh cả cụm.
Một người lo bằng kho người làm.
Một thằng tính bằng chín thằng làm.
Một lần ngại tốn, bốn lần chẳng xong.
Một con sâu làm rầu nồi canh
Một chữ cũng là thầy, nửa chữ cũng là thầy.
Một nghề cho chín còn hơn chín nghề.
Mũi dại, lái phải chịu đòn.
Muốn ăn cá cả phải thả câu dài.
Mưu sự tại nhân hành sự tại thiên.
Mẹ hát, con khen hay.
M Mẹ cày con cấy.
Một cây làm chẳng nên non, ba cây chụm lại nên hòn núi cao.
Muốn sang thì bắc cầu kiều, muốn con hay chữ thì yêu lấy thầy.
Mua danh ba vạn,bán danh ba đồ.
Mưa tháng ba hoa đất, mưa tháng tư hư đất.
Mèo khen mèo dài đuôi.
N Năm nắng mười mưa
Năng làm thì nên.
Nước chảy về nguồn, lá rụng về cội.
Nước lã không huấy nên hồ.
Nước chảy đá mòn.
Nói có sách, mách có chứng.
Nói lời phải giữ lấy lời.
Nồi nào úp vung nấy.
No mất ngon, giận mất khôn.
No bụng đói con mắt.
Năng nhặt chặt bị.
Nó lú có chú nó khôn.
Nói thì hay, bắt tay thì dở.
Nước đổ lá khoai.
Nước chảy, hoa trôi, bèo dạt.
Nói một đàng, làm một nẻo.
Nuôi lợn ăn cơm nằm, nuôi tằm ăn cơm đứng.
Nuôi ong tay áo, nuôi cáo trong nhà.
Nước đổ đầu vịt
Nước lã mà vã nên hồ, tay không mà nổi cơ đồ mới ngoan.
Nói hay hơn hay nói.
Nực cười châu chấu đá xe, tưởng rằng chấu ngã, ai dè xe nghiêng.
Nói trước quên sau.
Nói lời phải giữ lấy lời, Đừng như con bướm đậu rồi lại bay.
Nói người phải nghĩ đến ta, sờ vào sau gáy xem xa hay gần.
Nói người phải nghĩ đến thân, sờ vào sau gáy xem gần hay xa.
Nam thực như hổ, nữ thực như miêu.
Nôm na là cha mánh khóe.
Người sống đống vàng
NH Nhà sạch thì mát, bát sạch ngon cơm
Nhà giàu đứt tay bằng ăn mày đổ ruột
Nhất thì, nhì thục
Nhất nước, nhì phân, tam cần, tứ giống.
Nhất canh trì, nhị canh viên, tam canh điền.
Nhất quỷ nhì ma, thứ ba học trò
Nhân chi sơ tính bổn thiện
Những người cặp mắt lá răm, đôi mày lá liễu đáng trăm quan tiền.
Nhìn bụng ta, suy ra bụng người.
Nhìn mặt mà bắt hình dong.
Nhất tự vi sư, bán tự vi sư
Nhiễu điều phủ lấy giá gương, Người trong một nước phải thương nhau cùng.
Nhường cơm sẻ áo.
Nhất cận thị, nhị cận giang
NG Người sống đống vàng.
Nghèo sinh bệnh, giàu sinh tật.
Người đẹp vì lụa, lúa tốt vì phân.
Ngu dốt mà nhiệt tình thành phá hoại.
Người ta là hoa đất.
Ngưu tầm ngưu, mã tầm mã.
Ngồi mát ăn bát vàng.
Ngọt như mía lùi.
Ngọt mật chết ruồi.
O Oán không giải được oán
Oan có đầu, nợ có chủ
Oan oan tương báo , dỉ hận liên miên
Oán thù nên giải không nên kết
Ô Ông thò chân giò, bà thò nậm rượu
Ông nói chó,bà nói mèo
Ơ Ở hiền gặp lành, ở ác gặp ác
Ở nhà nghe Đông Hà lúa héo
Ở bầu thì tròn, ở ống thì dài.
Ở xó chuồng heo,hơn là theo phía vợ
P Phép nước lệ làng.
Phép vua thua lệ làng.
Phòng bệnh hơn chữa bệnh.
Phúc bất trùng lai, hoạ vô đơn chí.
Q Quân tử phòng thân; tiểu nhân phòng bị, gậy.
Quân tử nhất ngôn kí xuất, tứ mã nan truy
Quỷ tha, ma bắt
Quả báo nhãn tiền
Quan nhất thời, dân vạn đại
Quýt làm cam chịu
Qua cầu rút ván
Quân tử trả thù mười năm chưa muộn
R Rao ngọc bán đá
Ráng mỡ gà có nhà thì chống.
Ráng mỡ gà thì gió , ráng mỡ chó thì mưa.
Rau nào sâu nấy.
Ruộng bề bề chẳng bằng nghề trong tay.
Rừng vàng, biển bạc.
Rừng không hai cọp, nước không hai vua
Rừng nào cọp nấy
Ráng mỡ gà,có nhà thì giữ
S Sinh nghề tử nghiệp
Sinh lão bệnh tử
Sinh li tử biệt
Sông có khúc, người có lúc
Sóng Trường Giang, sóng sau đập sóng trước
Sông sâu còn có kẻ dò, đố ai lấy thước mà đo lòng người
Sai một li đi một dặm
Sự thật mất lòng
Sông sâu sóng cả chớ ngã tay chèo
Sông cạn đá mòn
Sóng trước đổ đâu, sóng sau đổ đó.
Sinh cơ lập nghiệp
T Ta về ta tắm ao ta, dù trong dù đục ao nhà vẫn hơn.
Tấc đất tấc vàng
Tai vách mạch rừng.
Tẩm ngẩm tầm ngầm mà đấm chết voi
Tâm cuồng, trí loạn.
Tay làm hàm nhai, tay quai miệng trễ.
Té nước theo mưa.
Tình sâu, nghĩa nặng.
Tình thương quán cũng là nhà, lều tranh có nghĩa hơn tòa ngói cao.
Tiên học lễ hậu học văn
Tiền vào nhà khó như gió vào nhà trống.
Tiền vào quan như than vào lò
Tiền nào của đó
Tốt gỗ hơn tốt nước sơn, xấu người đẹp nết con hơn đẹp người
Tôm đi chạng vạng, cá đi rạng đông.
Tốt danh hơn lành áo.
TH Tháng bảy kiến bò, chỉ lo lại lụt
Tham giàu phụ khó. tham sang phụ phần
Tham giàu phụ ngải
Tham phú phụ bần
Thất bại là mẹ thành công
Thật thà là cha dại.
Thật thà ăn cháo, láo nháo ăn cơm
Thắng làm vua thua làm giặc
Thuận vợ thuận chồng, tát biển Đông cũng cạn.
Thương cho roi cho vọt, ghét cho ngọt cho bùi
Thương nhau mấy núi cũng trèo, mấy sông cũng lội mấy đèo cũng qua
Thua thầy một vạn không bằng kém bạn một li
Thân sâu hồn bướm
Thừa nước đục thả câu
Thả hổ về rừng
Thua keo này bày keo khác
Thuyền to sóng cả.
Thầy bói xem voi
Tháng hai trồng cà, tháng ba trồng đỗ.
Thùng rỗng kêu to.
Tránh vỏ dưa gặp vỏ dừa
Trăm đường tránh không khỏi số.
Trăm hay không bằng tay quen.
Trăm nghe không bằng một thấy.
Trăm năm bia đá cũng mòn, nghìn năm bia miệng vẫn còn trơ trơ.
Trăng quầng thì hạn, trăng tán thì mưa.
Trăm người bán vạn người mua.
Trâu buộc ghét trâu ăn.
Trâu cột ghét trâu ăn.
Trâu già thích gặm cỏ non.
Tre già măng mọc.
Tránh voi chẳng xấu mặt nào.
Trong cái khó lại ló cái khôn.
Trống làng nào làng ấy đánh.
U Uống nước nhớ nguồn
Ư Ước gì được nấy
Ướt như chuột lột
V Vỏ quýt dày có móng tay nhọn
Vắng chủ nhà gà vọc niêu tôm
Việc nhà thì ngán, việc làng thì siêng.
Việc nước trước việc nhà.
Vụng chèo khéo trống
Việc nhà thì nhác việc chú bác thì siêng
Văn hay chữ tốt
Việc người thì sáng, việc mình thì quáng
X Xa sông, cách núi.
Xấu hay làm tốt, dốt hay nói chữ
Xôi hỏng bỏng không
Xa thơm gần thối
Xa thương, gần thường
Xem bói ra ma, quét nhà ra rác
Xởi lởi trời cho, so đo trời lấy lại
Xa mặt cách lòng
Y Yêu nhau lắm, cắn nhau đau
Yêu nhau cau sáu bổ ba, ghét nhau cau sáu bổ ra làm mười
Yêu trẻ, trẻ đến nhà; kính già, già để tuổi cho.
Yêu nhau yêu cả đường đi, ghét nhau ghét cả tông chi họ hàng
Yêu nhau vạn sự chẳng nề, dẫu trăm chỗ lệch cũng kê cho bằng
Yêu nhau xa cũng nên gần, ghét nhau cách một bàn chân cũng lìa