Kế hoạch bài học Luyện từ và câu Lớp 4 - Tuần 25: Chủ ngữ trong câu kể Ai là gì? - Năm học 2015-2016

 KẾ HOẠCH BÀI HỌC
 MÔN: LUYỆN TỪ VÀ CÂU
 BÀI: CHỦ NGỮ TRONG CÂU KỂ AI LÀ GÌ ?
 Lớp : 4B
 Ngày soạn : 7/3/2016
 Ngày dạy : 10/3/2016
I.Mục đích, yêu cầu:
Sau khi học bài này, HS biết:
-Nắm được ý nghĩa và cấu tạo của chủ ngữ trong câu kể Ai là gì?
-Xác định được chủ ngữ trong câu kể Ai là gì? Tạo được câu kể Ai là gì từ chủ ngữ đã cho.
II.-Đồ dùng dạy học
- Bốn băng giấy – mỗi băng viết một câu kể Ai là gì ? trong đoạn thơ, văn ( phần nhận xét ). Ba, bốn tờ phiếu ghi nội dung 4 câu văn ở BT1 viết riêng mỗi câu một dòng (phần luyện tập).
- Bảng lớp viết các VN ở cột B – BT2 , 4 mảnh bìa viết riêng mỗi câu một dòng.
III. Các hoạt động dạy – học :
Hoạt động dạy
Hoạt động học
1. Ổn định lớp. (1 phút)
2. Kiểm tra bài cũ: (3 phút)
- GV gọi 2 học sinh lên bảng , yêu cầu HS lên bảng tìm câu kể Ai là gì? Xác định VN trong câu.
 Quê hương là chùm khế ngọt
 Cho con trèo hái mỗi ngày
 Quê hương là đường đi học
 Con về rợp bướm vàng bay.
- Nhận xét câu trả lời, phần KTBC
3. Bài mới (13 phút)
3.1 Giới thiệu bài (1 phút)
Trong tiết LTVC trước , các em đã học về VN trong câu kể Ai là gì? Bài học hôm nay sẽ giúp các em tìm hiểu về bộ phận CN của kiểu câu này.
3.2 Hoạt động 1: Nhận xét (9 phút)
- Yêu cầu HS đọc đề. Cả lớp đọc thầm và trả lời câu hỏi:
+ Trong những câu trên, câu nào có dạng Ai là gì?
Tại sao em biết những câu đó có dạng câu kể Ai là gì?
-Dán 4 băng giấy có viết 4 câu kể Ai là gì ? lên bảng, GV tìm CN trong câu : Ruộng rẫy là chiến trường, mời 3 HS lên bảng gạch dưới bộ phận chủ ngữ trong 3 câu.
+ Em hãy đặt các câu hỏi để tìm bộ phận chủ ngữ trong câu?
 + Vậy chủ ngữ trong câu kể Ai là gì trả lời cho câu hỏi nào? Chủ ngữ này có tác dụng gì đối với vị ngữ của câu ?
- Nhận xét và kết luận.
- Dán băng giấy có ghi KL lên bảng,yêu cầu HS nhắc lại.
c) -Hỏi : CN ở các câu trên do loại từ nào tạo thành? 
- Vậy chủ ngữ trong câu kể Ai là gì do loại từ nào tạo thành?
- Nhận xét câu trả lời của HS.
- GV kết luận và dán băng giấy có ghi kết luận lên bảng.
- Gọi HS đọc kết luận.
-GV chốt lại nội dung bài.
 3.3 Hoạt động 2: Ghi nhớ (3 phút)
-GV hỏi:
+ Chủ ngữ trong câu kể Ai là gì ? có tác dụng như thế nào đối với vị ngữ?
+ Chủ ngữ đó trả lời cho câu hỏi nào ?
+ Chủ ngữ do loại từ nào tạo thành?
- Yêu cầu HS đọc ghi nhớ.
-Yêu cầu HS đặt câu, tìm CN trong câu vừa đặt.
3.4 Hoạt động 3 : Hướng dẫn làm bài tập (14 phút)
a)Hướng dẫn làm bài tập 1
-Yêu cầu HS đọc bài tập sau đó thảo luận cặp.
- HS xác định câu kể Ai là gì? , chủ ngữ của những câu vừa tìm được.
- Yêu cầu HS lên bảng gạch chân dưới những chủ ngữ vừa tìm được.
-Nhận xét bài làm của HS.
-Hỏi : Muốn tìm chủ ngữ trong những câu trên em làm như thế nào?
+Chủ ngữ trong các câu trên do những từ ngữ nào tạo thành ?
“ Vừa buồn mà lại vừa vui” có phải là cụm danh từ không ?
-GV giải thích : Cụm từ “vừa buồn mà lại vừa vui” là cụm tính từ do 2 tính từ buồn vui cùng với các quan hệ từ tạo thành. Mặt dù không đươc cấu tạo từ cụm danh từ hay danh từ nhưng nó vẫn là chủ ngữ trong câu kể Ai là gì vì nó chỉ sự vật được giới thiệu cho vị ngữ.
b)Hướng dẫn làm bài tập 2
-Yêu cầu HS đọc đề.
GV giải thích : Để làm được bài tập này các em cần thử ghép lần lượt từng từ ngữ ở cột A với từ ngữ ở cột B sao cho phù hợp để tạo ra câu kể Ai là gì ? thích hợp về nội dung.
-Để hoàn thành bài này lớp mình sẽ chơi trò chơi “ Ai nhanh ai đúng”
-GV phổ biến luật chơi : Lớp mình sẽ chia làm 2 đội 1,2 ; 2 tổ là một đội. Mỗi đội sẽ cử cho cô 4 bạn lên bảng và đính các thẻ từ sao cho phù hợp.Thời gian thảo luận là 1 phút. Đội nào hoàn thành đúng và nhanh nhất sẽ giành chiến thắng.
-Các đội tham gia chơi.
-Nhận xét kết quả của các đội, tuyên dương cả 2 đội, vỗ tay chúc mừng đội thắng.
4.Củng cố, dặn dò: (4 phút)
-Hỏi: Tiết vừa rồi chúng ta học bài gì?
+Làm cách nào để xác định chủ ngữ trong câu kể Ai là gì?
+Chủ ngữ trong câu kể Ai là gì do từ loại nào tạo thành?
-Nhận xét tiết học.
-Dặn HS chuẩn bị bài Mở rộng vốn từ : Dũng cảm
-Theo dõi và nhận xét
-Đáp án
Quê hương là chùm khế ngọt
 VN
Quê hương là đường đi học
 VN
-Lắng nghe. 
-Lắng nghe.
-Theo dõi và nhận xét.
+ Ruộng rẫy là chiến trường / Cuốc cày là vũ khí / Nhà nông là chiến sĩ / Kim Đồng và các bạn anh là những chiến sĩ đội viên đầu tiên của Đội ta.
+Tại vì những câu trên dùng để giới thiệu về người hay sự vật.
a) Ruộng rẫy là chiến trường
 Cuốc cày là vũ khí
 Nhà nông là chiến sĩ
b) Kim Đồng và các bạn anh là những đội viên đầu tiên của Đội ta. 
a)Cái gì làchiến trường ?
 Cái gì là vũ khí ?
 Ai là chiến sĩ ?
b)Ai là những đội viên đầu tiên của Đội ta
-Trả lời cho câu hỏi Ai? Cái gì ? 
-Chủ ngữ trong câu kể Ai là gì ? chỉ sự vật được giới thiệu, nhận định ở vị ngữ.
- 2 HS nhắc lại.
- ruộng rẫy, cuốc cày, nhà nông : danh từ; Kim Đồng và các bạn anh : cụm danh từ (do 2 danh từ chính Kim Đồng ,bạn anh cùng với các quan hệ từ taọ thành).
-Do danh từ hay cụm danh từ tạo thành.
-Theo dõi và lắng nghe.
- 1 HS đọc kết luận.
-HS trả lời.
-HS đọc và lấy ví dụ.
-1 HS đọc yêu cầu bài.
-Văn hóa nghệ thuật cũng là một mặt trận.
 Anh chị em là chiến sĩ trên mặt trận ấy.
 Vừa buồn vừa vui mới thật là nỗi niềm bông phượng.
 Hoa phượng là hoa học trò.
-Đặt câu hỏi Ai ? Cái gì ?
+ Cái gì cũng là một mặt trận?
 Ai là chiến sĩ trên mặt trận ấy?
 Cái gì mới thật là nõi niềm hoa phượng.
 Cái gì là hoa học trò ?
-Chủ ngữ do danh từ tạo thành.
-Lắng nghe.
-1 HS đọc yêu cầu bài tập.
-Lắng nghe.
-Lắng nghe sau đó HS chia đội theo yêu cầu.
Bạn Lan 
 là người Hà Nội.
Người 
 là vôn quý nhât.
Cô giáo
 là người mẹ thứ hai của em.
Trẻ em
 là tương lai đất nước.
-Hs trả lời.
-Lắng nghe.