Môn Toán ở cấp Tiểu học có vai trò rất quan trọng. Ngoài việc cung cấp kiến thức cơ bản ban đầu là cơ sở và nền tảng để học sinh học ở các bậc học cao hơn thì còn hình thành cho học sinh các kỹ năng thực hành tính, đo lường, giải bài toán có nhiều ứng dụng thiết thực trong đời sống. Thông qua dạy học toán giúp học sinh bước đầu phát triển năng lực tư duy, khả năng suy luận hợp lý, diễn đạt đúng, phát hiện - giải quyết các vấn đề đơn giản gần gũi trong cuộc sống; từ đó kích thích trí tưởng tượng, chăm học, hứng thú học; hình thành bước đầu phương pháp tự học và làm việc có kế hoạch, khoa học, chủ động, linh hoạt và sáng tạo.
Một trong những hoạt động không thể thiếu trong dạy học toán đó là “giải toán”. Mạch kiến thức về giải toán được sắp xếp xen kẽ với các mạch kiến thức về số học; đại lượng và đo đại lượng; yếu tố hình học xuyên suốt từ lớp 1 đến lớp 5 với lượng kiến thức nâng cao dần.
Hoạt động giải toán bao gồm các thao tác: Xác lập mối quan hệ giữa các dữ kiện (dữ kiện đã cho với dữ kiện cần tìm), chọn phép tính thích hợp, trả lời đúng câu hỏi của bài toán.
Thông qua dạy giải toán, học sinh biết tự phát hiện và giải quyết vấn đề; biết nhận xét, so sánh, phân tích, tổng hợp; rút ra quy tắc khái quát,.
Yêu cầu chủ yếu của giải toán là:
- Bài giải không có sai sót ( về kiến thức toán học, phương pháp suy luận, tính sai, sử dụng sai ký hiệu, ngôn ngữ diễn đạt sai, hình vẽ sai).
- Bài giải phải có cơ sở lý luận.
- Bài giải phải đầy đủ.(xét tất cả các trường hợp có thể xảy ra của một bài toán).
PhÇn thø nhÊt: §Æt vÊn ®Ò M«n To¸n ë cÊp TiÓu häc cã vai trß rÊt quan träng. Ngoµi viÖc cung cÊp kiÕn thøc c¬ b¶n ban ®Çu lµ c¬ së vµ nÒn t¶ng ®Ó häc sinh häc ë c¸c bËc häc cao h¬n th× cßn h×nh thµnh cho häc sinh c¸c kü n¨ng thùc hµnh tÝnh, ®o lêng, gi¶i bµi to¸n cã nhiÒu øng dông thiÕt thùc trong ®êi sèng. Th«ng qua d¹y häc to¸n gióp häc sinh bíc ®Çu ph¸t triÓn n¨ng lùc t duy, kh¶ n¨ng suy luËn hîp lý, diÔn ®¹t ®óng, ph¸t hiÖn - gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò ®¬n gi¶n gÇn gòi trong cuéc sèng; tõ ®ã kÝch thÝch trÝ tëng tîng, ch¨m häc, høng thó häc; h×nh thµnh bíc ®Çu ph¬ng ph¸p tù häc vµ lµm viÖc cã kÕ ho¹ch, khoa häc, chñ ®éng, linh ho¹t vµ s¸ng t¹o. Mét trong nh÷ng ho¹t ®éng kh«ng thÓ thiÕu trong d¹y häc to¸n ®ã lµ “gi¶i to¸n”. M¹ch kiÕn thøc vÒ gi¶i to¸n ®îc s¾p xÕp xen kÏ víi c¸c m¹ch kiÕn thøc vÒ sè häc; ®¹i lîng vµ ®o ®¹i lîng; yÕu tè h×nh häc xuyªn suèt tõ líp 1 ®Õn líp 5 víi lîng kiÕn thøc n©ng cao dÇn. Ho¹t ®éng gi¶i to¸n bao gåm c¸c thao t¸c: X¸c lËp mèi quan hÖ gi÷a c¸c d÷ kiÖn (d÷ kiÖn ®· cho víi d÷ kiÖn cÇn t×m), chän phÐp tÝnh thÝch hîp, tr¶ lêi ®óng c©u hái cña bµi to¸n. Th«ng qua d¹y gi¶i to¸n, häc sinh biÕt tù ph¸t hiÖn vµ gi¶i quyÕt vÊn ®Ò; biÕt nhËn xÐt, so s¸nh, ph©n tÝch, tæng hîp; rót ra quy t¾c kh¸i qu¸t,... Yªu cÇu chñ yÕu cña gi¶i to¸n lµ: Bµi gi¶i kh«ng cã sai sãt ( vÒ kiÕn thøc to¸n häc, ph¬ng ph¸p suy luËn, tÝnh sai, sö dông sai ký hiÖu, ng«n ng÷ diÔn ®¹t sai, h×nh vÏ sai). Bµi gi¶i ph¶i cã c¬ së lý luËn. Bµi gi¶i ph¶i ®Çy ®ñ.(xÐt tÊt c¶ c¸c trêng hîp cã thÓ x¶y ra cña mét bµi to¸n). Bµi gi¶i ph¶i ®¬n gi¶n.( c¸ch ng¾n gän nhÊt) §Ó ®¹t c¸c môc tiªu yªu cÇu nªu trªn ®ßi hái gi¸o viªn ph¶i tæ chøc c¸c ho¹t ®éng häc tËp to¸n, gióp häc sinh n¾m v÷ng c¸c kh¸i niÖm to¸n häc, cÊu tróc phÐp tÝnh, c¸c thuËt ng÷ to¸n,..; tr×nh tù gi¶i mét bµi to¸n; c¸c bíc gi¶i to¸n ; tró träng rÌn kü n¨ng gi¶i to¸n. MÆt kh¸c, xuÊt ph¸t tõ viÖc gi¶i to¸n trong c¸c trêng tiÓu häc nãi chung ®èi víi tõng khèi, líp ë tõng trêng nãi riªng vµ ngay t¹i líp 5A4 do t«i gi¶ng d¹y vµ chñ nhiÖm cßn gÆp nh÷ng khã kh¨n nhÊt ®Þnh: Häc sinh cha n¾m ch¾c c¸c d¹ng to¸n, trong qu¸ tr×nh gi¶i to¸n cßn cha tu©n thñ theo mét tr×nh tù gi¶i nhÊt ®Þnh, n¾m cha v÷ng c¸c bíc gi¶i to¸n, tÝnh s¸ng t¹o – linh ho¹t khi gi¶i to¸n cßn h¹n chÕ, tr×nh bµy bµi gi¶i cha khoa häc,.. Tõ lý do nªu trªn nªn t«i ®· nghiªn cøu, t×m gi¶i ph¸p ‘’ RÌn kü n¨ng gi¶i to¸n cho häc sinh líp 5’’ vËn dông t¹i líp t«i gi¶ng d¹y. PhÇn thø hai: néi dung I. C¬ së lý luËn: 1. ThÕ nµo lµ “rÌn kü n¨ng gi¶i to¸n”? - Gi¶i to¸n: Lµ ho¹t ®éng lµm tÝnh ®Ó tõ nh÷ng ®¹i lîng ®· cho t×m ra ®¹i lîng cha biÕt. - RÌn kü n¨ng gi¶i to¸n: NghÜa lµ, vËn dông kiÕn thøc to¸n thu nhËn ®îc vµo gi¶i to¸n, luyÖn cho ®îc vµ ë møc thuÇn thôc. 2. Môc tiªu d¹y häc m«n To¸n líp 5: * VÒ gi¶i to¸n: Häc sinh biÕt gi¶i, tr×nh bµy bµi gi¶i c¸c bµi to¸n cã ®Õn 4 bíc tÝnh. -> D¹ng to¸n: - C¸c bµi to¸n ®¬n gi¶n vÒ quan hÖ tØ lÖ (b»ng ph¬ng ph¸p “Rót vÒ ®¬n vÞ” hoÆc “T×m tØ sè”). - C¸c bµi to¸n vÒ tØ sè phÇn tr¨m: + T×m tØ sè phÇn tr¨m cña hai sè. + T×m gi¸ trÞ tØ sè phÇn tr¨m cña mét sè cho tríc. + T×m mét sè biÕt gi¸ trÞ tØ sè phÇn tr¨m cña sè ®ã. - C¸c bµi to¸n ®¬n gi¶n vÒ chuyÓn ®éng ®Òu: + TÝnh vËn tèc. + TÝnh qu·ng ®êng. + TÝnh thêi gian. + Bµi to¸n chuyÓn ®éng ngîc chiÒu trong cïng mét thêi gian. + Bµi to¸n chuyÓn ®éng cïng chiÒu. - C¸c bµi to¸n øng dông kiÕn thøc ®· häc ®Ó gi¶i quyÕt mét sè vÊn ®Ò cña ®êi sèng: - C¸c bµi to¸n cã néi dung h×nh häc (liªn quan ®Õn c¸c h×nh ®· häc). II. Gi¶i ph¸p vÒ rÌn kü n¨ng gi¶i to¸n cho häc sinh líp 5: 1. X¸c ®Þnh d¹ng to¸n: a. C¸c d¹ng to¸n trong ch¬ng tr×nh to¸n líp 5: * ¤n tËp: - T×m sè trung b×nh céng. - T×m hai sè biÕt tæng vµ hiÖu cña hai sè ®ã. - T×m hai sè biÕt tæng vµ tØ sè cña hai sè ®ã. - T×m hai sè biÕt hiÖu vµ tØ sè cña hai sè ®ã. * Häc míi: - Bµi to¸n liªn quan ®Õn rót vÒ ®¬n vÞ. - Bµi to¸n vÒ tØ sè phÇn tr¨m. - Bµi to¸n vÒ chuyÓn ®éng ®Òu. - Bµi to¸n cã néi dung h×nh häc (chu vi, diÖn tÝch, thÓ tÝch). b. X¸c ®Þnh d¹ng to¸n: Trong qu¸ tr×nh gi¶i to¸n, häc sinh ph¶i n¾m ®îc c¸c d¹ng to¸n th× viÖc vËn dông kiÕn thøc vµo gi¶i to¸n míi cã hiÖu qu¶: nhanh, ®óng híng, chÝnh x¸c. VÝ dô: (Bµi 1 - SGK trang 19). Mua 12 quyÓn vë hÕt 24.000 ®ång. Hái mua 30 quyÓn vë nh thÕ hÕt bao nhiªu tiÒn? -> D¹ng to¸n: Bµi to¸n liªn quan ®Õn tØ lÖ. (“TØ lÖ thuËn” -> Cha ®a ra kh¸i niÖm, thuËt ng÷). §©y lµ bµi to¸n liªn quan ®Õn tØ lÖ, häc sinh ph¶i x¸c ®Þnh ®îc hai ®¹i lîng (quyÓn vë; gi¸ tiÒn); ®¹i lîng 1 (quyÓn vë) t¨ng th× ®¹i lîng 2 (gi¸ tiÒn) còng t¨ng (sè lÇn nh nhau). Tõ ®ã, lùa chän ph¬ng ph¸p gi¶i míi ®óng híng (“Rót vÒ ®¬n vÞ”). T×m gi¸ tiÒn 1 quyÓn vë -> T×m sè tiÒn mua 30 quyÓn vë. 2. T×m c¸c bíc gi¶i to¸n: (ViÖc n¾m c¸c bíc gi¶i to¸n rÊt quan träng). a. Qu¸ tr×nh gi¶i to¸n ®îc tiÕn hµnh qua 4 bíc: Bíc 1: Ph©n tÝch ®Ò bµi. Bíc 2: LËp mèi quan hÖ. Bíc 3: LËp kÕ ho¹ch gi¶i - gi¶i. Bíc 4: KiÓm tra kÕt qu¶. b. Thùc hiÖn c¸c bíc gi¶i to¸n: * Bíc 1: Ph©n tÝch ®Ò bµi. - Häc sinh cÇn ®äc kü ®Ò bµi ®Ó hiÓu néi dung (c¸ch diÔn ®¹t, ý nghÜa - néi dung ®Ò). - Ph©n tÝch ®Ò: d÷ kiÖn ®· cho, d÷ kiÖn cha biÕt (d÷ kiÖn Èn), quan hÖ gi÷a c¸c d÷ kiÖn ®· cho vµ d÷ kiÖn cÇn t×m. VÝ dô: (Bµi 4 - SGK trang 20). Mét ngêi lµm trong 2 ngµy ®îc tr¶ 72.000 ®ång tiÒn c«ng. Hái víi møc tr¶ c«ng nh thÕ, nÕu lµm trong 5 ngµy th× ngêi ®ã ®îc tr¶ bao nhiªu tiÒn? - Bµi to¸n cho biÕt g×? (Lµm trong 2 ngµy ®îc tr¶ 72.000 ®ång) -> D÷ kiÖn ®· cho. - Bµi to¸n yªu cÇu t×m g×? (Lµm trong 5 ngµy ®îc tr¶ bao nhiªu tiÒn?) -> D÷ kiÖn cÇn t×m. -> Quan hÖ gi÷a d÷ kiÖn ®· cho vµ d÷ kiÖn cÇn t×m lµ: Quan hÖ tØ lÖ (®¹i lîng ngµy c«ng t¨ng bao nhiªu lÇn th× ®¹i lîng tiÒn c«ng còng t¨ng bÊy nhiªu lÇn). * Bíc 2: LËp mèi quan hÖ. CÇn tËp trung vµo c¸c yÕu tè c¬ b¶n cña bµi to¸n, tãm t¾t bµi to¸n díi d¹ng ng¾n gän, c« ®äng (b»ng lêi, h×nh vÏ hoÆc s¬ ®å ®o¹n th¼ng,...). VÝ dô 1: (Bµi 1- SGK trang 22). Mét líp häc cã 28 häc sinh, trong ®ã sè em nam b»ng 2/ 5 sè em n÷. Hái líp häc ®ã cã bao nhiªu em n÷, bao nhiªu em nam? Tãm t¾t: 28 häc sinh Nam: N÷: VÝ dô 2: (Bµi 3 - GSK trang 22). Mét « t« cø ®i 100km th× tiªu thô hÕt 12l x¨ng. NÕu « t« ®ã ®i qu·ng ®êng 50km th× tiªu thô hÕt bao nhiªu lÝt x¨ng? Tãm t¾t: 100km: 12l x¨ng 50km: ... l x¨ng? VÝ dô 3: (Bµi 2 - SGK trang 24). Mét con chim s©u c©n nÆng 60g. Mét con ®µ ®iÓu c©n nÆng 120kg. Hái con ®µ ®iÓu nÆng gÊp bao nhiªu lÇn con chim s©u? Tãm t¾t: Chim s©u: 60g. §µ ®iÓu: 120kg. §µ ®iÓu nÆng gÊp ... lÇn chim s©u? VÝ dô 4: Bµi 4 (§Ò thi häc sinh giái cÊp TØnh, líp 5, n¨m häc 2009 - 2010). Cho h×nh thang ABCD cã ®¸y bÐ AB = 9cm, ®¸y lín BC = 16cm. Trªn ®¸y lín lÊy ®iÓm M sao cho DM = 7cm. Nèi ®iÓm B víi ®iÓm M ®îc tam gi¸c BMC cã diÖn tÝch lµ 37,8 cm2. TÝnh diÖn tÝch h×nh thang ABCD. + VÏ h×nh: * Bíc 3: LËp kÕ ho¹ch gi¶i - gi¶i: a. T×m híng gi¶i: VËn dông ph¬ng ph¸p ph©n tÝch vµ tæng hîp. (Kh«ng thÓ thiÕu bíc nµy trong gi¶i to¸n). VÝ dô: (Bµi 4 - SGK trang 30). Mét khu ®Êt h×nh ch÷ nhËt cã chiÒu dµi 200m, chiÒu réng b»ng 3/4 chiÒu dµi. Hái diÖn tÝch khu ®Êt ®ã b»ng bao nhiªu mÐt vu«ng? B»ng bao nhiªu hÐc-ta? - Muèn tÝnh diÖn tÝch khu ®Êt h×nh ch÷ nhËt ph¶i biÕt g×? (ChiÒu dµi? m, chiÒu réng? m). - ChiÒu dµi biÕt cha? (§· biÕt chiÒu dµi: 200m). - ChiÒu réng biÕt cha? (ChiÒu réng b»ng 3/4 chiÒu dµi). - T×m chiÒu réng b»ng c¸ch nµo? (LÊy chiÒu dµi : 4 ´ 3 hoÆc chiÒu dµi ´ 3/4) - BiÕt chiÒu dµi, biÕt chiÒu réng -> TÝnh diÖn tÝch ta lµm thÕ nµo? (LÊy chiÒu dµi ´ chiÒu réng). - §Ó ®¬n vÞ diÖn tÝch b»ng hÐc - ta, ta ph¶i lµm g×? (§æi m2 -> ha). S¬ ®å kÕ ho¹ch gi¶i nh sau: DiÖn tÝch khu ®Êt (?m2, ?ha). ChiÒu dµi ´ ChiÒu réng ChiÒu dµi : 4 ´ 3 (hoÆc: ChiÒu dµi ´ 3/4) b. Gi¶i bµi: Thùc hiÖn c¸c phÐp tÝnh nªu trong bíc t×m híng gi¶i. + Bµi gi¶i gåm: C©u lêi gi¶i PhÐp tÝnh §¸p sè. VÝ dô: Bµi gi¶i cña bµi 4 - SGK trang 30 (nªu ë phÇn a). ChiÒu réng khu ®Êt h×nh ch÷ nhËt lµ: 200 ´ 3/4 = 150 (m) DiÖn tÝch khu ®Êt h×nh ch÷ nhËt lµ: 200 ´ 150 = 30.000 (m2) 30.000 m2 = 3 ha §¸p sè: 30.000 m2; 3ha + Lu ý: Häc sinh thêng m¾c ph¶i lçi tr×nh bµy bµi gi¶i nh: C©u lêi gi¶i viÕt lïi ra thôt vµo vµ cßn viÕt t¾t, phÐp tÝnh kh«ng th¼ng nhau, ®¸p sè viÕt vµo gi÷a trang giÊy, ... -> Gi¸o viªn cÇn uèn n¾n kÞp thêi cho häc sinh, ch¼ng h¹n: §Çu c¸c c©u lêi gi¶i viÕt th¼ng nhau vµ kh«ng ®îc viÕt t¾t; phÐp tÝnh viÕt th¼ng phÐp tÝnh, ®¸p sè viÕt lïi vÒ bªn ph¶i lêi gi¶i, cã tªn ®¬n vÞ ë sau kÕt qu¶ tÝnh vµ cho trong ngoÆc ®¬n,... * Bíc 4: KiÓm tra kÕt qu¶. Gåm: §äc l¹i, kiÓm tra c¸c bíc gi¶i. T×m c¸ch gi¶i kh¸c ®Ó ®èi chiÕu, so s¸nh. Thay d÷ kiÖn ®· t×m kiÓm tra tÝnh logic cña ®Ò to¸n. 3. RÌn kü n¨ng gi¶i to¸n: - Thùc hµnh gi¶i c¸c bµi to¸n tõ dÔ ®Õn khã, tõ ®¬n gi¶n ®Õn phøc t¹p, ®ñ c¸c d¹ng to¸n. - T×m tßi, s¸ng t¹o trong gi¶i to¸n b»ng c¸ch: Gi¶i nhiÒu c¸ch kh¸c nhau. VÝ dô: (Bµi 1 - SGK trang 19) Mua 12 quyÓn vë hÕt 24.000 ®ång. Hái mua 30 quyÓn vë nh thÕ hÕt bao nhiªu tiÒn? * Bµi nµy cã thÓ gi¶i 2 c¸ch: (VËn dông sau khi häc “¤n tËp vµ bæ sung vÒ gi¶i to¸n”) -> Bµi to¸n liªn quan ®Õn quan hÖ tØ lÖ. + C¸ch 1: (§èi tîng häc sinh ®¹i trµ) -> Ph¬ng ph¸p “rót vÒ ®¬n vÞ” Gi¸ tiÒn 1 quyÓn vë lµ: 24.000 : 12 = 2.000 (®ång) Sè tiÒn mua 30 quyÓn vë lµ: 2.000 ´ 30 = 60.000 (®ång) §¸p sè: 60.000 ®ång + C¸ch 2: (§èi tîng häc sinh kh¸ - giái) -> Ph¬ng ph¸p “t×m tØ sè”. 30 quyÓn vë gÊp 12 quyÓn vë sè lÇn lµ: 30 : 12 = 5/2 (lÇn) Sè tiÒn mua 30 quyÓn vë lµ: 24.000 ´ 5/2 = 60.000 (®ång) §¸p sè: 60.000 ®ång * Sau khi häc vÒ sè thËp ph©n, häc sinh cã thÓ gi¶i c¸ch 2 nh sau: 30 quyÓn vë gÊp 12 quyÓn vë sè lÇn lµ: 30 : 12 = 2,5 (lÇn) Sè tiÒn mua 30 quyÓn vë lµ: 24.000 ´ 2,5 = 60.000 (®ång) §¸p sè: 60.000 ®ång VÝ dô 2: (Bµi 2 - SGK trang 104). Mét khu ®Êt cã kÝch thíc theo h×nh vÏ díi ®©y. TÝnh diÖn tÝch khu ®Êt ®ã. * Bµi to¸n nµy cñng cè kü n¨ng thùc hµnh tÝnh diÖn tÝch c¸c h×nh ®· häc. * Cã thÓ gi¶i nhiÒu c¸ch: + C¸ch 1: * Chia khu ®Êt thµnh 3 h×nh ch÷ nhËt: 1, 2, 3 nh h×nh vÏ * TÝnh: DiÖn tÝch h×nh ch÷ nhËt 1 vµ 3 lµ: (100,5 ´ 30) ´ 2 = 6030 (m2) DiÖn tÝch h×nh ch÷ nhËt 2 lµ: (100,5 - 40,5) ´ (50 - 30) = 1200 (m2) DiÖn tÝch khu ®Êt lµ: 6030 + 1200 = 7230 (m2) §¸p sè: 7230 m2. + C¸ch 2: * Chia khu ®Êt thµnh 3 h×nh ch÷ nhËt: 1, 2, 3 nh h×nh vÏ * TÝnh: DiÖn tÝch h×nh ch÷ nhËt 1 vµ 3 lµ: (40,5 ´ 30) ´ 2 = 2430 (m2) DiÖn tÝch h×nh ch÷ nhËt 2 lµ: (50 + 30) ´ (100,5 - 40,5) = 4800 (m2) DiÖn tÝch khu ®Êt lµ: 2430 + 4800 = 7230 (m2) §¸p sè: 7230 m2. + C¸ch 3: * H×nh ch÷ nhËt ABCD bao phñ khu ®Êt nh h×nh vÏ * TÝnh: DiÖn tÝch h×nh ch÷ nhËt ABCD lµ: (100,5 + 40,5) ´ (50 + 30) = 11280 (m2) DiÖn tÝch h×nh ch÷ nhËt 1 vµ 2 (phÇn trèng) lµ: (50 ´ 40,5) ´ 2 = 4050 (m2) DiÖn tÝch khu ®Êt lµ: 11280 - 4050 = 7230 (m2) §¸p sè: 7230 m2. + C¸ch 4: * Chia khu ®Êt thµnh 3 h×nh ch÷ nhËt: 1, 2, 3 nh h×nh vÏ * TÝnh: DiÖn tÝch h×nh ch÷ nhËt 1 lµ: 100,5 ´ 30 = 3015 (m2) DiÖn tÝch h×nh ch÷ nhËt 2 lµ: (100,5 - 40,5) ´ 50 = 3000 (m2) DiÖn tÝch h×nh ch÷ nhËt 3 lµ: 40,5 ´ 30 = 1215 (m2) DiÖn tÝch khu ®Êt lµ: 3015 + 3000 + 1215 = 7230 (m2) §¸p sè: 7230 m2. + C¸ch 5: * Ta c¾t ghÐp h×nh ch÷ nhËt 1 (nh h×nh vÏ) H×nh ch÷ nhËt ABCD bao phñ khu ®Êt; phÇn trèng lµ h×nh ch÷ nhËt 2. * TÝnh: DiÖn tÝch h×nh ch÷ nhËt ABCD lµ: 100,5 ´ (50 + 30) = 8040 (m2) DiÖn tÝch h×nh ch÷ nhËt 2 lµ: 40,5 ´ (50 - 30) = 810 (m2) DiÖn tÝch khu ®Êt lµ: 8040 - 810 = 7230 (m2) §¸p sè: 7230 m2. III. HiÖu qu¶ cña s¸ng kiÕn: Qua nghiªn cøu vËn dông c¸c gi¶i ph¸p ®· nªu trªn vµo trong gi¶ng d¹y líp 5A4 do t«i chñ nhiÖm (n¨m häc 2009 - 2010), kÕt qu¶ ®¹t ®îc vÒ m«n To¸n nh sau: Tæng sè HS Lo¹i T.gian Giái Kh¸ Trung b×nh YÕu SL % SL % SL % SL % 33 §Çu n¨m 13 39,4 13 39,4 3 9,1 4 12,1 Cuèi n¨m 30 90,9 3 9,1 PhÇn thø ba: kÕt luËn vµ ®Ò xuÊt 1. KÕt luËn chung: D¹y häc m«n To¸n nãi chung vµ d¹y gi¶i to¸n nãi riªng rÊt quan träng, cÊp b¸ch vµ cÇn thiÕt. ViÖc gióp häc sinh cã ®îc kinh nghiÖm gi¶i to¸n th«ng qua luyÖn tËp, cñng cè, vËn dông kiÕn thøc, luyÖn kü n¨ng tÝnh to¸n ®· gãp phÇn ph¸t triÓn n¨ng lùc t duy, ãc suy luËn hîp lý, kh¶ n¨ng quan s¸t, t×m tßi, kh¸m ph¸, ph¸t hiÖn vµ gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò gÇn gòi trong cuéc sèng, gióp häc sinh ph¸t triÓn trÝ tëng tîng, ch¨m häc, høng thó häc to¸n. Gi¸o dôc c¸c em cã ph¬ng ph¸p tù häc, lµm viÖc chñ ®éng, linh ho¹t, s¸ng t¹o, khoa häc; kh¾c phôc ë häc sinh c¸ch suy nghÜ m¸y mãc, dËp khu«n. Tãm l¹i, ®Ó rÌn kü n¨ng gi¶i to¸n cho häc sinh líp 5 ®¹t hiÖu qu¶ cao, cÇn lu ý c¸c vÊn ®Ò sau: + N¾m ch¾c c¸c d¹ng to¸n, c¸c bíc gi¶i to¸n ë tõng d¹ng to¸n. VÝ dô: D¹ng to¸n “T×m hai sè khi biÕt tæng vµ hiÖu cña hai sè ®ã”. Sè bÐ = (Tæng - HiÖu) : 2 Sè lín = (Tæng + HiÖu) : 2 + Thµnh th¹o 4 bíc gi¶i 1 bµi to¸n: Bíc 1: Ph©n tÝch ®Ò Bíc 2: LËp mèi quan hÖ Bíc 3: LËp kÕ ho¹ch gi¶i - gi¶i Bíc 4: KiÓm tra kÕt qu¶. + Thùc hµnh gi¶i to¸n ë møc ®é khã dÇn, nªn t×m tßi nhiÒu c¸ch gi¶i. Víi kinh nghiÖm nªu trªn, t«i ®· gióp häc sinh gi¶i quyÕt ®îc nh÷ng khã kh¨n trong qu¸ tr×nh gi¶i to¸n, gióp c¸c em v÷ng kiÕn thøc, tù tin vÒ kü n¨ng gi¶i to¸n vµ gîi ë c¸c em lßng yªu thÝch m«n To¸n, ham mª gi¶i to¸n. Qua ®ã, ®· gãp phÇn n©ng cao chÊt lîng gi¶ng d¹y m«n To¸n. 2. §Ò xuÊt: - S¸ng kiÕn kinh nghiÖm “RÌn kü n¨ng gi¶i to¸n cho häc sinh líp 5” cã thÓ vËn dông cho c¸c líp ë bËc TiÓu häc. Mong sù tham kh¶o, ®ãng gãp ý kiÕn cña c¸c ®ång nghiÖp ®Ó t«i cã thÓ hoµn thiÖn, ®óc kÕt thªm kinh nghiÖm d¹y To¸n trong nh÷ng n¨m häc sau. Hßa B×nh, ngµy 15 th¸ng 5 n¨m 2010 Ngêi viÕt s¸ng kiÕn NguyÔn ThÞ Mai H¹nh NhËn xÐt, ®¸nh gi¸ cña héi ®ång khoa häc nhµ trêng NhËn xÐt cña Phßng gi¸o dôc vµ ®µo t¹o thµnh phè Phßng gi¸o dôc ®µo t¹o thµnh phè Hßa B×nh Trêng tiÓu häc h÷u nghÞ ____________________________ S¸ng kiÕn “RÌn kÜ n¨ng gi¶i to¸n cho häc sinh líp 5” N¨m häc: 2009 - 2010 Hä vµ tªn: NguyÔn ThÞ Mai H¹nh
Tài liệu đính kèm: