I. Mục tiêu, phơng thức tích hợp
Hoạt động 1
Căn cứ mục tiêu, nội dung Chơng trình và SGK môn Tiếng Việt cấp Tiểu học và mục tiêu GDBVMT trong trờng Tiểu học, anh (chị) hãy trao đổi về hai vấn đề sau :
1. Mục tiêu GDBVMT qua môn Tiếng Việt là gì ?
2. Môn Tiếng Việt ở Tiểu học có thể tích hợp GDBVMT theo các phơng thức nào ?Thông tin phản hồi cho Hoạt động 1
* Mục tiêu
Giáo dục BVMT qua môn Tiếng Việt ở cấp Tiểu học nhằm giúp HS :
- Hiểu biết về một số cảnh quan thiên nhiên, về cuộc sống gia đình, nhà trường và xã hội gần gũi với HS qua ngữ liệu dùng để dạy các kĩ năng đọc (Học vần, Tập đọc), viết (Chính tả, Tập viết, Tập làm văn), nghe - nói (Kể chuyện).
- Hình thành những thói quen, thái độ ứng xử đúng đắn và thân thiện với môi trường xung quanh.
- Giáo dục lòng yêu quý, ý thức bảo vệ môi trường Xanh - Sạch - Đẹp qua các hành vi ứng xử cụ thể : bảo vệ cây xanh, giữ gìn vệ sinh môi trường và danh lam thắng cảnh của quê hương, đất nước ; bước đầu biết nhắc nhở mọi người bảo vệ môi trường để làm cho cuộc sống tốt đẹp.
c soáng toát ñeïp. * Phöông thöùc tích hôïp Caên cöù vaøo noäi dung Chöông trình, SGK vaø ñaëc tröng giaûng daïy moân Tieáng Vieät ôû Tieåu hoïc, coù theå tích hôïp GDBVMT theo hai phöông thöùc sau : - Phöông thöùc 1. Khai thaùc tröïc tieáp Ñoái vôùi caùc baøi hoïc coù noäi dung tröïc tieáp veà GDBVMT (VD : caùc baøi Taäp ñoïc noùi veà chuû ñieåm thieân nhieân, ñaát nöôùc, ...), GV giuùp HS hieåu, caûm nhaän ñöôïc ñaày ñuû vaø saâu saéc noäi dung baøi hoïc chính laø goùp phaàn giaùo duïc treû moät caùch töï nhieân veà yù thöùc baûo veä moâi tröôøng. Nhöõng hieåu bieát veà moâi tröôøng ñöôïc HS tieáp nhaän qua caùc baøi vaên, baøi thô seõ in saâu vaøo taâm trí caùc em. Töø ñoù, caùc em seõ coù nhöõng chuyeån bieán veà tö töôûng, tình caûm vaø coù nhöõng haønh ñoäng töï giaùc baûo veä moâi tröôøng. Ñaây laø ñieàu kieän toát nhaát ñeå noäi dung GDBVMT phaùt huy taùc duïng ñoái vôùi HS thoâng qua ñaëc tröng cuûa moân Tieáng Vieät. - Phöông thöùc 2. Khai thaùc giaùn tieáp Ñoái vôùi caùc baøi hoïc khoâng tröïc tieáp noùi veà GDBVMT nhöng noäi dung coù yeáu toá gaàn guõi, coù theå lieân heä vôùi vieäc baûo veä moâi tröôøng nhaèm naâng cao yù thöùc cho HS, khi soaïn giaùo aùn, GV caàn coù yù thöùc “tích hôïp”, “loàng gheùp” baèng caùch gôïi môû vaán ñeà lieân quan ñeán baûo veä moâi tröôøng nhaèm giaùo duïc HS theo ñònh höôùng veà GDBVMT. Phöông thöùc naøy ñoøi hoûi GV phaûi naém vöõng nhöõng kieán thöùc veà GDBVMT, coù yù thöùc tìm toøi, suy nghó vaø saùng taïo ñeå coù caùch lieân thích hôïp. GV cuõng caàn xaùc ñònh roõ : ñaây laø yeâu caàu “tích hôïp” theo höôùng lieân töôûng vaø môû roäng, do vaäy phaûi thaät töï nhieân, haøi hoaø vaø coù möùc ñoä ; traùnh khuynh höôùng lieân heä lan man, “sa ñaø” hoaëc göôïng eùp, khieân cöôõng, khoâng phuø hôïp vôùi ñaëc tröng moân hoïc. II. Néi dung, ®Þa chØ, møc ®é tÝch hîp GDBVMT trong m«n TiÕng ViÖt Líp 2 Ho¹t ®éng 3 C¨n cø néi dung Ch¬ng tr×nh, SGK TiÕng ViÖt 2, anh (chÞ) h·y thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô sau : X¸c ®Þnh c¸c bµi häc cã kh¶ n¨ng tÝch hîp (lång ghÐp) GDBVMT. Nªu néi dung GDBVMT vµ møc ®é tÝch hîp cña c¸c bµi ®ã (theo ph¬ng thøc nµo). Tr×nh bµy néi dung tÝch hîp GDBVMT theo b¶ng díi ®©y. TuÇn Bµi häc Néi dung tÝch hîp vÒ GDBVMT Ph¬ng thøc TH Th«ng tin ph¶n håi cho Ho¹t ®éng 3 * Néi dung tÝch hîp GDBVMT trong m«n TiÕng ViÖt líp 2 bao gåm : 1. Giíi thiÖu thiªn nhiªn vµ m«i trêng, cuéc sèng x· héi (®Æc biÖt lµ cuéc sèng ë gia ®×nh, nhµ trêng vµ ngoµi x· héi) ®îc ®Ò cËp ®Õn qua c¸c ng÷ liÖu dïng ®Ó d¹y kiÕn thøc vµ kÜ n¨ng, thÓ hiÖn ë c¸c ph©n m«n : TËp ®äc, KÓ chuyÖn, ChÝnh t¶, TËp viÕt, LuyÖn tõ vµ c©u, TËp lµm v¨n. Gióp HS hiÓu ®îc ý nghÜa cña m«i trêng Xanh - S¹ch - §Ñp ®èi víi viÖc n©ng cao chÊt lîng cuéc sèng con ngêi 2. Gi¸o dôc ý thøc b¶o vÖ m«i trêng : kh«ng ph¸ ho¹i m«i trêng tù nhiªn, trång c©y g©y rõng vµ lµm ®Ñp c¶nh quan m«i trêng xung quanh; yªu quý gia ®×nh, b¹n bÌ, quª h¬ng ®Êt níc. * Gîi ý néi dung, ®Þa chØ vµ møc ®é cô thÓ : TuÇn Bµi häc Néi dung tÝch hîp vÒ GDBVMT Ph¬ng thøc TH 2 T§ Lµm viÖc thËt lµ vui - HS luyÖn ®äc vµ t×m hiÓu bµi / kÕt hîp gîi ý HS liªn hÖ (dïng c©u hái) : Qua bµi v¨n, em cã nhËn xÐt g× vÒ cuéc sèng quanh ta ? (Mäi vËt, mäi ngêi ®Òu lµm viÖc thËt nhén nhÞp vµ vui vÎ...). Tõ ®ã liªn hÖ ý vÒ BVMT : §ã lµ m«i trêng sèng cã Ých ®èi víi thiªn nhiªn vµ con ngêi chóng ta. - Khai th¸c gi¸n tiÕp néi dung bµi. 5 LT&C Ai lµ g× ? - HS ®Æt c©u theo mÉu (Ai lµ g× ?) ®Ó giíi thiÖu trêng em, giíi thiÖu lµng (xãm, b¶n, Êp, bu«n, sãc, phè) cña em. (BT3); tõ ®ã thªm yªu quý m«i trêng sèng. - Khai th¸c trùc tiÕp néi dung bµi. 6 TËp ®äc – KC MÈu giÊy vôn TËp viÕt Ch÷ hoa D - Gi¸o dôc ý thøc gi÷ g×n vÖ sinh m«i trêng líp häc lu«n s¹ch ®Ñp. - HS tËp viÕt : §Ñp trêng ®Ñp líp. / Gi¸o dôc ý thøc gi÷ g×n trêng líp lu«n s¹ch ®Ñp. - Khai th¸c trùc tiÕp néi dung bµi. - Khai th¸c trùc tiÕp néi dung bµi. 10 TËp ®äc – KC S¸ng kiÕn cña bÐ Hµ TËp lµm v¨n KÓ vÒ ngêi th©n - Gi¸o dôc ý thøc quan t©m ®Õn «ng bµ vµ nh÷ng ngêi th©n trong gia ®×nh. - Gi¸o dôc t×nh c¶m ®Ñp ®Ï trong cuéc sèng x· héi. - Khai th¸c trùc tiÕp néi dung bµi. - Khai th¸c trùc tiÕp néi dung bµi. 11 TËp ®äc – KC Bµ ch¸u TËp ®äc C©y xoµi cña «ng em - GD t×nh c¶m ®Ñp ®Ï ®èi víi «ng bµ. - KÕt hîp GDBVMT th«ng qua c¸c c©u hái : 2. T¹i sao mÑ l¹i chän nh÷ng qu¶ xoµi ngon nhÊt bµy lªn bµn thê «ng ? – 3. T¹i sao b¹n nhá cho r»ng qu¶ xoµi c¸t nhµ m×nh lµ thø qu¶ ngon nhÊt ? (GV nhÊn m¹nh : B¹n nhá nghÜ nh vËy v× mçi khi nh×n thø qu¶ ®ã, b¹n l¹i nhí «ng. Nhê cã t×nh c¶m ®Ñp ®Ï víi «ng, b¹n nhá thÊy yªu quý c¶ sù vËt trong m«i trêng ®· gîi ra h×nh ¶nh ngêi th©n...). - Khai th¸c trùc tiÕp néi dung bµi. - Khai th¸c gi¸n tiÕp néi dung bµi. 12 TËp ®äc – KC Sù tÝch c©y vó s÷a TËp ®äc MÑ LT&C Tõ ng÷ vÒ t×nh c¶m gia ®×nh - GD t×nh c¶m ®Ñp ®Ï víi cha mÑ. - HS tr¶ lêi c©u hái trong SGK (chó ý c©u 2 : MÑ lµm g× ®Ó con ngñ ngon giÊc ?), tõ ®ã gióp c¸c em trùc tiÕp c¶m nhËn ®îc cuéc sèng gia ®×nh trµn ®Çy t×nh yªu th¬ng cña mÑ. - Chän tõ ng÷ ®iÒn vµo chç trèng ®Ó t¹o thµnh c©u hoµn chØnh (Ch¸u... «ng bµ; Con... cha mÑ; Em... anh chÞ). (BT2). Nh×n tranh (SGK), nãi 2-3 c©u vÒ ho¹t ®éng cña mÑ vµ con. (BT3). / Gi¸o dôc t×nh c¶m yªu th¬ng, g¾n bã víi gia ®×nh. - Khai th¸c trùc tiÕp néi dung bµi. - Khai th¸c trùc tiÕp néi dung bµi. - Khai th¸c trùc tiÕp néi dung bµi. 13 TËp ®äc – KC B«ng hoa niÒm vui TËp ®äc Quµ cña bè - Gi¸o dôc t×nh c¶m yªu th¬ng nh÷ng ngêi th©n trong gia ®×nh. - GV gióp HS c¶m nhËn : Mãn quµ cña bè tuy chØ lµ nh÷ng con vËt b×nh thêng nhng lµ “c¶ mét thÕ giíi díi níc” (cµ cuèng, niÒng niÔng ®ùc, niÒng niÔng c¸i... hoa sen ®á, nhÞ sen vµng... con c¸ sép, c¸ chuèi), “c¶ mét thÕ giíi mÆt ®Êt” (con xËp xµnh, con muçm to xï, con dÕ...). Tõ ®ã kÕt hîp liªn hÖ më réng thªm (®èi víi HS kh¸, giái) vÒ GDBVMT : Em hiÓu v× sao t¸c gi¶ nãi “Quµ cña bè lµm anh em t«i giµu qu¸ !” (V× cã ®ñ “c¶ mét thÕ giíi díi níc” vµ “c¶ mét thÕ giíi mÆt ®Êt” – ý nãi : cã ®Çy ®ñ c¸c sù vËt cña m«i trêng thiªn nhiªn vµ t×nh yªu th¬ng cña bè dµnh cho c¸c con...). - Khai th¸c trùc tiÕp néi dung bµi. - Khai th¸c gi¸n tiÕp néi dung bµi. 14 TËp ®äc – KC C©u chuyÖn bã ®òa - GD t×nh c¶m ®Ñp ®Ï gi÷a anh em trong gia ®×nh. - Khai th¸c trùc tiÕp néi dung bµi. 15 TËp ®äc – KC Hai anh em TËp lµm v¨n KÓ vÒ anh chÞ em - GD t×nh c¶m ®Ñp ®Ï gi÷a anh em trong gia ®×nh. - GD t×nh c¶m ®Ñp ®Ï trong gia ®×nh. - Khai th¸c trùc tiÕp néi dung bµi. - Khai th¸c trùc tiÕp néi dung bµi. 16 TËp viÕt Ch÷ hoa O TËp lµm v¨n KÓ ng¾n vÒ con vËt - Gîi ý HS liªn tëng ®Õn vÎ ®Ñp cña thiªn nhiªn qua néi dung viÕt øng dông : Ong bay bím lîn. (Hái : C©u v¨n gîi cho em nghÜ ®Õn c¶nh vËt thiªn nhiªn nh thÕ nµo ?). - Gi¸o dôc ý thøc b¶o vÖ c¸c loµi ®éng vËt. - Khai th¸c gi¸n tiÕp néi dung bµi. - Khai th¸c trùc tiÕp néi dung bµi. 19 TËp ®äc – KC ChuyÖn bèn mïa - GV nhÊn m¹nh : Mçi mïa xu©n, h¹, thu, ®«ng ®Òu cã nh÷ng vÎ ®Ñp riªng nhng ®Òu g¾n bã víi con ngêi. Chóng ta cÇn cã ý thøc gi÷ g×n vµ b¶o vÖ m«i trêng thiªn nhiªn ®Ó cuéc sèng cña con ngêi ngµy cµng thªm ®Ñp ®Ï. - Khai th¸c gi¸n tiÕp néi dung bµi. 20 ChÝnh t¶ Giã TËp ®äc Mïa xu©n ®Õn TËp lµm v¨n T¶ ng¾n vÒ bèn mïa - GV gióp HS thÊy ®îc “tÝnh c¸ch” thËt ®¸ng yªu cña nh©n vËt Giã (thÝch ch¬i th©n víi mäi nhµ, cï khe khÏ anh mÌo míp, rñ ®µn ong mËt ®Õn th¨m hoa; ®a nh÷ng c¸nh diÒu bay bæng, ru c¸i ngñ ®Õn la ®µ, thÌm ¨n qu¶, hÕt trÌo c©y bëi l¹i trÌo na). Tõ ®ã, thªm yªu quý m«i trêng thiªn nhiªn. - GV gióp HS c¶m nhËn ®îc néi dung : Mïa xu©n ®Õn lµm cho c¶ bÇu trêi vµ mäi vËt ®Òu trë nªn ®Ñp ®Ï vµ giµu søc sèng. Tõ ®ã, HS cã ý thøc vÒ BVMT. - Gi¸o dôc ý thøc b¶o vÖ m«i trêng thiªn nhiªn. - Khai th¸c gi¸n tiÕp néi dung bµi. - Khai th¸c trùc tiÕp néi dung bµi. - Khai th¸c trùc tiÕp néi dung bµi. 21 TËp ®äc – KC Chim s¬n ca vµ b«ng cóc tr¾ng TËp lµm v¨n T¶ ng¾n vÒ loµi chim - GV híng dÉn HS nªu ý nghÜa cña c©u chuyÖn : CÇn yªu quý nh÷ng sù vËt trong m«i trêng thiªn nhiªn quanh ta ®Ó cuéc sèng lu«n ®Ñp ®Ï vµ cã ý nghÜa. Tõ ®ã, gãp phÇn gi¸o dôc ý thøc BVMT. - Gi¸o dôc ý thøc b¶o vÖ m«i trêng thiªn nhiªn. - Khai th¸c gi¸n tiÕp néi dung bµi. - Khai th¸c trùc tiÕp néi dung bµi. 22 LT&C Tõ ng÷ vÒ loµi chim - BT1 (Nãi tªn c¸c loµi chim trong nh÷ng tranh sau – SGK) : Sau khi HS nªu tªn c¸c loµi chim theo gîi ý trong SGK (®¹i bµng, có mÌo, chim sÎ, s¸o sËu, cß, chµo mµo, vÑt), GV liªn hÖ : C¸c loµi chim tån t¹i trong m«i trêng thiªn nhiªn thËt phong phó, ®a d¹ng, trong ®ã cã nhiÒu loµi chim quý hiÕm cÇn ®îc con ngêi b¶o vÖ (VD : ®¹i bµng). - Khai th¸c gi¸n tiÕp néi dung bµi. 23 TËp ®äc Néi quy §¶o KhØ - HS luyÖn ®äc bµi v¨n vµ t×m hiÓu nh÷ng ®iÒu cÇn thùc hiÖn (néi quy) khi ®Õn tham quan du lÞch t¹i §¶o KhØ chÝnh lµ ®îc n©ng cao vÒ ý thøc BVMT. - Khai th¸c trùc tiÕp néi dung bµi. 28 TËp lµm v¨n T¶ ng¾n vÒ c©y cèi - Gi¸o dôc ý thøc b¶o vÖ m«i trêng thiªn nhiªn. - Khai th¸c trùc tiÕp néi dung bµi. 31 TËp ®äc – KC ChiÕc rÔ ®a trßn - Gi¸o dôc : ViÖc lµm cña B¸c Hå ®· nªu tÊm g¬ng s¸ng vÒ viÖc n©ng niu, g×n gi÷ vÎ ®Ñp cña m«i trêng thiªn nhiªn, gãp phÇn phôc vô cuéc sèng cña con ngêi. - Khai th¸c gi¸n tiÕp néi dung bµi. * Lu ý vÒ yªu cÇu tÝch hîp GDBVMT trong m«n TiÕng ViÖt líp 2 1. Nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ m«i trêng toµn cÇu : VÎ ®Ñp thiªn nhiªn, loµi vËt quanh ta... ®îc nãi ®Õn trong c¸c bµi häc ë SGK TiÕng ViÖt 2 (chó träng c¸c bµi TËp ®äc, KÓ chuyÖn thuéc chñ ®iÓm B¹n trong nhµ, Bèn mïa, Chim chãc, Mu«ng thó, S«ng biÓn, C©y cèi). 2. Kh«ng khÝ vµ « nhiÔm kh«ng khÝ : Kh«ng khÝ ®èi víi ®êi sèng ®éng vËt vµ víi cuéc sèng con ngêi (tËp trung ë c¸c chñ ®iÓm Bèn mïa, Chim chãc, Mu«ng thó). 3. Nguån thùc phÈm : C¸c lo¹i c©y, con dïng lµm thùc phÈm (chó träng c¸c bµi thuéc chñ ®iÓm Chim chãc, Mu«ng thó, S«ng biÓn, C©y cèi). 4. Duy tr× bÒn v÷ng hÖ sinh th¸i : C¸c vïng l·nh thæ ®Êt níc, c«ng viªn, b¶o vÖ vµ ch¨m sãc c©y trång (chó träng c¸c bµi thuéc chñ ®iÓm Bèn mïa, C©y cèi). 5. Duy tr× bÒn v÷ng c¸c loµi hoang d· : Yªu thÝch c¸c loµi vËt hoang d· (chó träng c¸c bµi thuéc chñ ®iÓm Chim chãc, Mu«ng thó). 6. M«i trêng vµ x· héi : Tr¸i ®Êt lµ ng«i nhµ chung; gi÷ g×n trËt tù vÖ sinh n¬i c«ng céng lµ gãp phÇn x©y dùng lèi sèng v¨n minh (chó träng c¸c bµi thuéc chñ ®iÓm Trêng häc, B¹n trong nhµ, Nh©n d©n). III. Bµi so¹n minh ho¹ Gi¸o dôc bµo vÖ m«i trêng Líp 2 (TuÇn 12, SGK TiÕng ViÖt 2) TËp ®äc Sù tÝch c©y vó s÷a ( 2 tiÕt ) I. Môc ®Ých, yªu cÇu 1. RÌn kÜ n¨ng ®äc thµnh tiÕng: - §äc tr¬n toµn bµi. BiÕt ng¾t h¬i ®óng ë c¸c c©u cã nhiÒu dÊu phÈy (“Mét h«m, ...vÒ nhµ.”, “Hoa rông, ... råi chÝn.”). - Bíc ®Çu biÕt béc lé c¶m xóc qua giäng ®äc. 2. RÌn kÜ n¨ng ®äc – hiÓu : - HiÓu nghi· cña c¸c tõ míi : vïng v»ng, la cµ ; hiÓu ý diÔn ®¹t qua c¸c h×nh ¶nh : mái m¾t chê mong, (l¸) ®á hoe nh m¾t mÑ khãc chê con, (c©u) xoµ cµnh «m cËu. - HiÓu ý nghÜa cña c©u chuyÖn : t×nh c¶m yªu th¬ng s©u nÆng cña mÑ víi con. * Gi¸o dôc BVMT : HS cã t×nh c¶m yªu th¬ng ®èi víi cha mÑ, cã ý thøc x©y dùng m«i trêng sèng ®Çm Êm, h¹nh phóc trong gia ®×nh. II. §å dïng d¹y häc - Tranh minh ho¹ bµi tËp ®äc trong SGK. - B¶ng phô viÕt s½n tõ ng÷, c©u v¨n cÇn híng dÉn HS ®äc ®óng. III. C¸c ho¹t ®éng d¹y häc TiÕt 1 A. KiÓm tra bµi cò Hai HS ®äc bµi C©y xoµi cña «ng em, tr¶ lêi c©u hái ë SGK vÒ néi dung bµi ®äc. B. D¹y bµi míi 1. Giíi thiÖu bµi Vó s÷a lµ lo¹i tr¸i c©y rÊt th¬m ngon cña vïng ®Êt MiÒn Nam. V× sao cã lo¹i c©y nµy ? §äc c©u chuyÖn Sù tÝch c©y vó s÷a, c¸c em sÏ biÕt ®îc mét c¸ch gi¶i thÝch nguån gèc cña lo¹i c©y ¨n qu¶ rÊt ®Æc biÖt nµy. 2. LuyÖn ®äc 2.1. GV ®äc mÉu GV ®äc diÔn c¶m toµn bµi (giäng ®äc chËm r·i, nhÑ nhµng, giµu c¶m xóc, nhÊn giäng ë c¸c tõ ng÷ gîi t¶, gîi c¶m). 2.2. GV híng dÉn HS luyÖn ®äc, kÕt hîp gi¶i nghÜa tõ a) §äc tõng c©u HS nèi tiÕp nhau ®äc tõng c©u trong bµi. GV chó ý híng dÉn HS ®äc ®óng c¸c tõ ng÷ khã ph¸t ©m ®èi víi tõng ®Þa ph¬ng. VD : ham ch¬i, la cµ kh¾p n¬i, ch¼ng nghÜ, k× l¹ thay, træ ra, në tr¾ng, nh×n lªn t¸n l¸, gieo trång... (MiÒn B¾c) ; c©y vó s÷a, mái m¾t, kh¶n tiÕng, xuÊt hiÖn, c¨ng mÞn, ãng ¸nh, ®á hoe, xoµ cµnh, vç vÒ, ai còng thÝch... (MiÒn Nam): b) §äc tõng ®o¹n tríc líp - HS nèi tiÕp nhau ®äc tõng ®o¹n trong bµi (riªng ®o¹n 2, cÇn t¸ch lµm hai ®o¹n ng¾n: “Kh«ng biÕt... nh m©y.”, “Hoa rông... vç vÒ.”). - GV kÕt hîp híng dÉn HS ng¾t h¬i, nghØ h¬i ®óng chç : + Mét h«m, / võa ®ãi võa rÐt, / l¹i bÞ trÎ lín h¬n ®¸nh, / cËu míi nhí ®Õn mÑ, / liÒn t×m ®êng vÒ nhµ.// + Hoa rông, / qu¶ xuÊt hiÖn, / lín nhanh, / da c¨ng mÞn, / xanh ãng ¸nh, / råi chÝn.// + M«i cËu võa ch¹m vµo, / mét dßng s÷a tr¾ng trµo ra, / ngät th¬m nh s÷a mÑ. // - GV híng dÉn HS nªu nghÜa tõ míi trong SGK (vïng v»ng, la cµ); kÕt hîp gióp HS hiÓu râ thªm nghÜa c¸c tõ ng÷ : mái m¾t chê mong - chê ®îi, mong mái qu¸ l©u; ®á hoe - mµu ®á cña m¾t ®ang khãc, ®á h¬i nh¹t vµ t¬i; xoµ cµnh - xoÌ réng cµnh ®Ó bao bäc... c) §äc tõng ®o¹n trong nhãm - LÇn lît tõng HS ®äc trong nhãm (bµn, tæ), c¸c HS kh¸c nghe, gãp ý. - GV theo dâi, híng dÉn HS ®äc ®óng. d) Thi ®äc gi÷a c¸c nhãm (c¸ nh©n hoÆc ®ång thanh). Cã thÓ kÕt hîp tæ chøc trß ch¬i luyÖn ®äc do GV chän (®äc tiÕp søc, ®äc “truyÒn ®iÖn”, ®äc theo vai...) ®) C¶ líp ®äc ®ång thanh (mét, hai ®o¹n trong bµi). TiÕt 2 3. Híng dÉn t×m hiÓu bµi 3.1. C©u hái 1 (HS ®äc thÇm ®o¹n 1 ®Ó tr¶ lêi) : V× sao cËu bÐ bá nhµ ra ®i ? (CËu bÐ ham ch¬i, bÞ mÑ m¾ng nªn vïng v»ng bá ®i). 3.2. C©u hái 2 (HS ®äc phÇn ®Çu ®o¹n 2) : - C©u hái phô : V× sao cuèi cïng cËu l¹i t×m ®êng vÒ nhµ ? (§i la cµ kh¾p n¬i, cËu võa ®ãi võa rÐt, l¹i bÞ trÎ lín h¬n ®¸nh, cËu míi nhí ®Õn mÑ vµ trë vÒ nhµ). - Trë vÒ nhµ kh«ng thÊy mÑ, cËu bÐ ®· lµm g× ? (Gäi mÑ kh¶n c¶ tiÕng råi «m lÊy mét c©y xanh trong vên mµ khãc). 3.3. C©u hái 3 (HS ®äc phÇn cßn l¹i cña ®o¹n 2) : - Thø qu¶ l¹ xuÊt hiÖn trªn c©y nh thÕ nµo ? (Tõ c¸c cµnh l¸, nh÷ng ®µi hoa bÐ tÝ træ ra (nh« ra), në tr¾ng nh m©y; råi hoa rông, qu¶ xuÊt hiÖn...). - C©u hái phô : Thø qu¶ ë c©y nµy cã g× l¹ ? (Lín nhanh, da c¨ng mÞn, mµu xanh ãng ¸nh...tù r¬i vµo lßng cËu bÐ; khi m«i cËu võa ch¹m vµo, bçng xuÊt hiÖn mét dßng s÷a tr¾ng trµo ra, ngät th¬m nh s÷a mÑ). * KÕt hîp GDBVMT : M«i trêng xung quanh chóng ta cã nhiÒu c©y tr¸i h÷u Ých, ®¸ng ®Ó cho chóng ta n©ng niu, quý träng. 3.4. C©u hái 4 (HS ®äc thÇm ®o¹n 3) : Nh÷ng nÐt nµo cña c©y gîi lªn h×nh ¶nh cña mÑ ? (MÆt sau cña l¸ ®á hoe m¾t mÑ khãc chê con; c©y xoµ cµnh «m cËu nh tay mÑ ©u yÕm vç vÒ). 3.5. C©u hái 5 (HS nªu ý kiÕn c¸ nh©n) : Theo em, nÕu ®îc gÆp l¹i mÑ, cËu bÐ sÏ nãi g× ? (VD: Con ®· biÕt lçi, xin mÑ tha thø cho con, tõ nay con sÏ lu«n ch¨m ngoan ®Ó mÑ vui lßng...). 4. LuyÖn ®äc l¹i (nÕu cã ®iÒu kiÖn) - GV cã thÓ cho HS chän mét trong ba ®o¹n ng¾n sau ®Ó thi ®äc hay: + §o¹n a : tõ ë nhµ ®Õn në tr¾ng nh m©y. + §o¹n b : tõ Hoa rông ®Õn nh s÷a mÑ. + §o¹n c : tõ cËu nh×n lªn t¸n l¸ ®Õn ©u yÕm vç vÒ. - C¶ líp b×nh chän, hoan nghªnh nh÷ng HS ®äc hay (giäng ®äc cã t×nh c¶m, biÕt nhÊn giäng ë nh÷ng tõ ng÷ gîi t¶). 5. Cñng cè, dÆn dß - GV (hoÆc 2 HS kh¸, giái) ®äc l¹i toµn bµi; HS nªu ý kiÕn trao ®æi : C©u chuyÖn nµy nãi lªn ®iÒu g× ? (Nãi lªn t×nh yªu th¬ng s©u nÆng cña mÑ ®èi víi con). * GDBVMT : (GV nhÊn m¹nh) T×nh c¶m mÑ con thËt cao quý. Cµng yªu th¬ng cha mÑ, chóng ta cµng ch¨m ngoan, häc giái ®Ó lµm cho m«i trêng sèng trong gia ®×nh lu«n ®Çm Êm vµ h¹nh phóc. - DÆn HS tËp ®äc ë nhµ, nhí néi dung bµi, chuÈn bÞ cho giê KÓ chuyÖn: Sù tÝch c©y vó s÷a. KÓ chuyÖn Sù tÝch c©y vó s÷a ( 1 tiÕt ) I. Môc ®Ých, yªu cÇu 1. RÌn kÜ n¨ng nãi : - BiÕt kÓ l¹i ®o¹n më ®Çu c©u chuyÖn (®o¹n 1) b»ng lêi cña m×nh. - BiÕt dùa theo tõng ý tãm t¾t, kÓ l¹i ®îc phÇn chÝnh cña c©u chuyÖn. - BiÕt kÓ ®o¹n kÕt thóc c©u chuyÖn theo trÝ tëng tîng cña riªng m×nh. 2. RÌn kÜ n¨ng nghe : Cã kh¶ n¨ng tËp trung theo dâi b¹n kÓ; biÕt nhËn xÐt, ®¸nh gi¸ lêi kÓ cña b¹n. * Gi¸o dôc BVMT : Båi dìng t×nh c¶m yªu th¬ng cha mÑ trong gia ®×nh HS. iI. Ñå dïng d¹y häc - Tranh minh ho¹ trong SGK hoÆc tranh TBDH (nÕu cã). - B¶ng phô c¸c ý tãm t¾t ë BT2 ®Ó híng dÉn HS tËp kÓ. iII. C¸c ho¹t ®éng d¹y häc A. KiÓm tra bµi cò Hai, ba HS kÓ l¹i tõng ®o¹n c©u chuyÖn Bµ ch¸u. GV nhËn xÐt vµ biÓu d¬ng HS kÓ tèt. B. D¹y bµi míi 1. Giíi thiÖu bµi GV cho HS nh¾c l¹i tªn bµi TËp ®äc h«m tríc (Sù tÝch c©y vó s÷a); nªu yªu cÇu tiÕt häc: kÓ l¹i ®o¹n më ®Çu vµ ®o¹n chÝnh cña c©u chuyÖn theo tõng ý tãm t¾t; tËp kÓ kÕt thóc c©u chuyÖn theo mong muèn cña riªng m×nh. 2. Híng dÉn kÓ chuyÖn 2.1. KÓ l¹i ®o¹n 1 b»ng lêi cña em - GV híng dÉn HS ®äc BT 1, so s¸nh lêi kÓ mÉu (Ngµy xa, ë mét nhµ kia cã hai mÑ con...) víi c©u ®Çu tiªn cña truyÖn trong SGK ®Ó häc c¸ch kÓ b»ng lêi cña m×nh : ®óng ý trong c©u chuyÖn nhng cã thÓ thay ®æi, thªm bít tõ ng÷, tëng tîng thªm chi tiÕt hîp lÝ theo c¸ch nghÜ cña riªng m×nh. - Hai, ba HS kÓ l¹i ®o¹n 1 b»ng lêi cña m×nh. GV nhËn xÐt, kÓ mÉu vµ chØ dÉn thªm vÒ c¸ch kÓ ®o¹n 1. VD : Ngµy xa, ë mét nhµ kia cã hai mÑ con sèng víi nhau trong mét c¨n nhµ nhá c¹nh vên c©y. Ngêi mÑ sím h«m ch¨m chØ lµm vên, cßn cËu bÐ th× suèt ngµy ch¬i bêi lªu læng. Mét lÇn, ngêi mÑ chØ m¾ng cã mÊy c©u, cËu ta ®· giËn dçi bá ®i. CËu lang thang kh¾p n¬i, ch¼ng hÒ nghÜ ®Õn ngêi mÑ ë nhµ ®ang lo l¾ng, mái m¾t mong ®îi con. 2.2. KÓ l¹i phÇn chÝnh c©u chuyÖn dùa theo tõng ý tãm t¾t - HS lÇn lît ®äc tõng ý tãm t¾t trong SGK (hoÆc b¶ng phô), nhí l¹i néi dung ®Ó kÓ l¹i mçi ý b»ng 2, 3 c©u; GV cã thÓ gîi ý b»ng c©u hái nÕu HS lóng tóng: + ý 1 : CËu bÐ trë vÒ nhµ. (V× sao cËu bÐ l¹i t×m ®êng trë vÒ nhµ ?) + ý 2 : Kh«ng thÊy mÑ, cËu bÐ «m lÊy mét c©y xanh mµ khãc. (C¶nh vËt ë nhµ ra sao ? Kh«ng thÊy mÑ, cËu bÐ ®· lµm g× ? Cã sù viÖc nµo k× l¹ x¶y ra?) + ý 3 : Tõ trªn c©y, qu¶ l¹ xuÊt hiÖn vµ r¬i vµo lßng cËu. (Qu¶ l¹ xuÊt hiÖn trªn c©y nh thÕ nµo ? CËu ®· lµm g× khi mét qu¶ chÝn trªn c©y r¬i vµo lßng m×nh ?) + ý 4 : CËu bÐ nh×n c©y, ngì nh ®îc thÊy mÑ. (Nh×n lªn c©y, cËu bÐ thÊy mÆt sau cña l¸ gîi ra ®iÒu g× ? Khi cËu bÐ oµ khãc, c©y cã biÓu hiÖn g× thËt ©u yÕm ?) - HS tËp kÓ theo nhãm (mçi em kÓ theo mét ý, nèi tiÕp nhau). - C¸c nhãm cö ®¹i diÖn kÓ l¹i ®o¹n chÝnh cña c©u chuyÖn tríc líp (cã thÓ cho mçi em kÓ theo hai ý) ; c¸c b¹n kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. 2.3. KÓ ®o¹n kÕt thóc c©u chuyÖn theo mong muèn (tëng tîng) - HS ®äc SGK vµ nªu yªu cÇu cña BT; nªu ý mong muèn cña m×nh vÒ kÕt thóc cña c©u chuyÖn (cã thÓ lµ : mÑ cËu bÐ hiÖn ra hoÆc sèng l¹i...). - GV gîi ý tëng tîng : NÕu mÑ cËu bÐ hiÖn ra, cËu bÐ sÏ cã th¸i ®é nh thÕ nµo ? Hai mÑ con nãi víi nhau nh÷ng g× ? ... Sau ®ã cho 1, 2 em tËp kÓ ®o¹n kÕt thóc; lu ý HS nèi tiÕp víi c©u cuèi cña ®o¹n 2 trong truyÖn. VD : CËu ngÈng mÆt lªn. §óng lµ ngêi mÑ th©n yªu. CËu «m chÇm lÊy mÑ, nøc në : “MÑ ! MÑ !”. MÑ cêi hiÒn hËu : “Con h·y ch¨m ngoan con nhÐ ! MÑ sÏ lu«n ë bªn con”. CËu bÐ vui síng reo lªn : “ ThËt chø mÑ ? NhÊt ®Þnh con sÏ ngoan. Nhng mÑ ®õng biÕn thµnh c©y vó s÷a n÷a mÑ nhÐ!” - HS kÓ theo nhãm, sau ®ã cö ®¹i diÖn kÓ tríc líp. HoÆc GV cho 3, 4 HS lÇn lît kÓ tríc líp ®Ó nhËn xÐt, gãp ý. 3. Cñng cè, dÆn dß - GV nhËn xÐt tiÕt häc; cho ®iÓm HS kÓ hay, nhãm kÓ tèt. (HoÆc: HS xung phong kÓ l¹i toµn bé c©u chuyÖn theo yªu cÇu cña 3 BT, nÕu cã ®iÒu kiÖn). - DÆn HS tËp kÓ ë nhµ theo yªu cÇu ®· luyÖn tËp trªn líp (chó ý nèi kÕt 3 ®o¹n theo yªu cÇu cña c¶ 3 BT ®Ó thµnh c©u chuyÖn trän vÑn); chuÈn bÞ häc bµi ChÝnh t¶. LuyÖn tõ vµ c©u Tõ ng÷ vÒ t×nh c¶m. DÊu phÈy ( 1 tiÕt ) I. Môc ®Ých, yªu cÇu 1. Më réng vèn tõ nãi vÒ t×nh c¶m gia ®×nh. 2. BiÕt nh×n tranh ®Ó nãi ®îc 2, 3 c©u vÒ ho¹t ®éng cña mÑ vµ con. 3. BiÕt ®Æt dÊu phÈy ®Ó ng¨n c¸ch c¸c bé phËn gièng nhau trong c©u. * Gi¸o dôc BVMT : Qua bµi häc, HS cã t×nh c¶m yªu th¬ng nh÷ng ngêi trong gia ®×nh, cã vèn tõ ng÷ ®Ó diÔn t¶ t×nh c¶m gia ®×nh. II. Ñå dïng d¹y - häc - Tranh vÏ ë BT3 trong SGK. - B¶ng nhãm ®Ó HS lµm BT1; b¶ng phô ghi BT2, BT4 ®Ó híng dÉn lµm bµi. III. C¸c ho¹t ®éng d¹y häc A. KiÓm tra bµi cò - Mét HS nªu c¸c tõ ng÷ chØ ®å vËt trong gia ®×nh vµ nªu t¸c dông cña mçi ®å vËt ®ã. - Mét HS t×m nh÷ng tõ ng÷ chØ viÖc lµm cña em (hoÆc ngêi th©n trong gia ®×nh) ®Ó gióp ®ì «ng bµ. B. D¹y bµi míi 1. Giíi thiÖu bµi Bµi häc LuyÖn tõ vµ c©u h«m nay gióp c¸c em më réng thªm vèn tõ nãi vÒ t×nh c¶m gia ®×nh; biÕt quan s¸t tranh vµ ®Æt c©u theo mÉu Ai lµm g× ?; tËp dïng dÊu phÈy trong c©u. 2. Híng dÉn lµm bµi tËp 2.1. Bµi tËp 1 (miÖng) - HS ®äc SGK, x¸c ®Þnh yªu cÇu cña BT; GV híng dÉn c¸ch ghÐp theo mÉu ë SGK, lu ý HS ghÐp tiÕng theo cÆp thµnh c¸c tõ thêng dïng chØ t×nh c¶m cña ngêi. - HS lµm v¶o b¶ng nhãm (3, 4 em/nhãm). - GV híng dÉn ch÷a bµi, ghi b¶ng c¸c tõ ghÐp ®îc vµ cho HS ®äc l¹i. GV cã thÓ gîi ý HS c¸ch ghÐp nhanh nhÊt theo s¬ ®å kÕt hîp tiÕng nh sau : yªu th¬ng quý mÕn kÝnh (Lêi gi¶i: yªu th¬ng, th¬ng yªu, yªu mÕn, mÕn yªu, yªu kÝnh, kÝnh yªu, yªu quý, quý yªu, th¬ng mÕn, mÕn th¬ng, quý mÕn, kÝnh mÕn). 2.2. Bµi tËp 2 (miÖng) - HS ®äc SGK, nªu yªu cÇu cña BT. Mét HS lµm vµo b¶ng phô, HS cßn l¹i lµm vµo vë nh¸p ; GV khuyÕn khÝch HS chän nhiÒu tõ (tõ chØ t×nh c¶m gia ®×nh ®· t×m ®îc ë BT1) ®Ó ®iÒn vµo chç trèng trong c¸c c©u a, b, c. - GV híng dÉn HS ch÷a bµi. * Lêi gi¶i : Ch¸u kÝnh yªu (yªu quý...) «ng bµ. Con yªu quý (yªu th¬ng...) cha mÑ. Em yªu mÕn (yªu quý...) anh chÞ. (Chó ý : NÕu HS nãi Ch¸u mÕn yªu «ng bµ, GV cÇn gi¶i thÝch : tõ mÕn yªu dïng ®Ó thÓ hiÖn t×nh c¶m víi b¹n bÌ, ngêi Ýt tuæi h¬n, kh«ng hîp khi thÓ hiÖn t×nh c¶m víi ngêi lín tuæi, ®ang kÝnh träng nh «ng, bµ). 2.3. Bµi tËp 3 (miÖng) - HS ®äc SGK, nªu yªu cÇu cña BT. GV gîi ý HS ®Æt c©u cho phï hîp néi dung tranh vµ cã dïng tõ chØ ho¹t ®éng, VD : Ngêi mÑ ®ang lµm g× ? B¹n g¸i ®ang lµm g× ? Em nghÜ r»ng : th¸i ®é cña tõng ngêi trong tranh nh thÕ nµo ? - Mét HS nh×n tranh vµ tËp ®Æt 1 c©u; sau ®ã GV cho HS nh×n tranh, luyÖn ®Æt c©u theo nhãm (lµm miÖng), - C¸c nhãm cö ngêi nãi tríc líp ; GV nhËn xÐt, ghi b¶ng mét sè tõ chØ ho¹t ®éng cña ngêi trong c¸c c©u cña HS. VD ( 2-3 c©u nãi vÒ ho¹t
Tài liệu đính kèm: