Giáo án môn Luyện từ và câu lớp 5 - Tiết 13: Từ nhiều nghĩa

NGÀY DẠY:
TIẾT 13
Luyện từ và câu
TỪ NHIỀU NGHĨA
I. Mục tiêu, nhiệm vụ:
- Nắm được kiến thức cơ bản về từ nhiều nghĩa (ND ghi nhớ)
- Nhận biết được từ mang nghĩa gốc, từ mang nghĩa chuyển trong một số câu văn có dùng từ nhiều nghĩa (BT 1/ III).
- Tìm được ví dụ về sự nghĩa chuyển nghĩa của 3 trong số 5 từ chỉ bộ phận cơ thể người và động vật (BT 2).
II. Đồ dùng dạy học:
- Tranh, ảnh về các sự vật, hiện tượng, hoạt động có thể minh hoạ cho các nghĩa của từ nhiều nghĩa.
- 2, 3 tờ phiếu khổ to phô tô.
III. Các hoạt động dạy- học:
HOẠT ĐỘNG
HOẠT ĐỘNG CỦA GV
HOẠT ĐỘNG CỦA HS
GHI CHÚ
1. Kiểm tra: 
- 2 HS đặt câu để phân biệt nghĩa của một cặp từ đồng âm.
- 2 HS đặt câu
- GV nhận xét.
Chú ý lắng nghe, nhớ bài học.
2. Bài mới:
Hoạt động 1: Giới thiệu bài. 
Hoạt động 2: Nhận xét .
MT: Nắm được kiến thức cơ bản về từ nhiều nghĩa.
HT: cả lớp.
Ghi bảng.
Ghi vở.
a) Hướng dẫn HS làm BT .
- Chú ý lắng nghe.
- Cho HS đọc yêu cầu đề và giao việc.
- HS đọc yêu cầu đề và nhận việc.
- Tìm và nối nghĩa tương ứng với từ.
Tìm nghĩa tương ứng với từ.
- Cho HS làm bài.
- HS lên bảng làm.
- HS còn lại dùng viết chì nối trong SGK.
- GV nhận xét, chốt lại.
- Chú ý lắng nghe.
b) Hướng dẫn HS làm BT 2.
- Chú ý lắng nghe.
HS khá giỏi làm được toàn bộ BT 2 (mục III)
- Cho HS đọc yêu cầu đề và giao việc.
- HS đọc yêu cầu đề và nhận việc.
Chỉ ra sự khác nhau của các từ trong khổ thơ và nghĩa gốc.
- Tìm ra sự khác nhau.
- Cho HS làm bài 
- Trình bày kết quả.
- Lớp nhận xét.
- Trình bày kết quả.
- GV nhận xét, chốt lại.
- Chú ý lắng nghe.
c) Hướng dẫn HS làm BT 3.
- Chú ý lắng nghe.
(Cách tiến hành tương tự 2 BT trước)
- Cho HS đọc phần Ghi nhớ.
- 1 HS đọc, cả lớp đọc thầm.
- Có thể cho HS tìm thêm VD.
- HS tìm thêm VD.
Hoạt động 4: Luyện tập.
MT: Nhận biết được từ mang nghĩa gốc, từ mang nghĩa chuyển trong một số câu văn có dùng từ nhiều nghĩa.
HT: cá nhân, cả lớp.
a) Hướng dẫn HS làm BT 1. *Trong những câu nào các từ “ mắt, chân, đầu”mang nghĩa gốc, từ nào mang nghĩa chuyển.
- Chú ý lắng nghe.
- Cho HS đọc yêu cầu đề và giao việc.
- HS đọc yêu cầu đề và nhận việc.
- Cho HS làm bài 
- Trình bày kết quả.
- HS làm bài.
- Trình bày kết quả.
- GV nhận xét, chốt lại.
- Lắng nghe.
b) Hướng dẫn HS làm BT 2.
*Hãy tìm nghĩa chuyển của những từ: lưỡi, miệng, cổ, tay, lưng.
- GV nhận xét, tuyên dương.
-Chú ý lắng nghe.
- HS tìm nghĩa chuyển của những từ: lưỡi, miệng, cổ, tay, lưng., trình bày, nhận xét.
3. Củng cố, dặn dò: 
- GV nhận xét tiết học.
- Chú ý lắng nghe.
- Chuẩn bị bài sau.